قیر اکسیده 150/5 چیست؟
قیر اکسیده 150/5 نوع خاصی از قیر است که از طریق فرآیند کنترل‌شده اکسیداسیون وکیوم باتوم، که یک محصول باقی‌مانده از فرآیند تقطیر در پالایشگاه‌ها است، به دست می‌آید. این فرآیند منجر به ماده‌ای با درجه نفوذ و نقطه نرمی بالاتر نسبت به سایر انواع قیر می‌شود. این قیر در دمای محیط به‌صورت جامد است و حساسیت کمتری نسبت به تغییرات دمایی دارد، که این ویژگی‌ها آن را برای کاربردهای متنوع مفید می‌سازد.
با عبور دادن هوا از طریق قیر خالص، که به عنوان قیر نفوذی نیز شناخته می‌شود، می‌توان قیر اکسیده 150/5 را تولید کرد.
این ماده همچنین با نام‌های قیر دمیده 150/5 یا آسفالت دمیده 150/5 شناخته می‌شود. این دو اصطلاح به یک ماده اشاره دارند. درجه نفوذ قیر اکسیده 150/5 به‌طور قابل‌توجهی کمتر از قیر معمولی است، اما نقطه نرمی آن به میزان قابل‌توجهی بالاتر است.
هنگامی که آسفالتین موجود در این قیر در معرض جریان هوا قرار می‌گیرد، احتمال پلیمریزاسیون آن وجود دارد و در نتیجه، قیر خاصیت کشسانی پیدا می‌کند. این نوع خاص از قیر به عنوان قیر لاستیکی شناخته می‌شود و حرف “R” در نام‌گذاری آن نشان‌دهنده ویژگی‌های مشابه لاستیک است.
به طور معمول، قیر لاستیکی برای روسازی جاده‌ها و سایر سطوح بیرونی استفاده می‌شود. این اعداد میزان نفوذپذیری و نقطه نرمی ماده را نشان می‌دهند. برای مثال، درجه R150/5 برای قیر اکسیده R150/5 بدین معناست که این قیر دارای درجه نفوذ 5 و نقطه نرمی 150 است.
نام‌های دیگر قیر اکسیده 150/5
قیر اکسیده 150/5 با نام‌های دیگری از جمله قیر سخت، قیر دمیده یا آسفالت اکسیده نیز شناخته می‌شود. این نام‌ها فرآیند تولید (اکسیداسیون یا دمش هوا) و ماهیت سخت‌شده محصول نهایی را منعکس می‌کنند.
ترکیبات و مواد تشکیل‌دهنده قیر اکسیده 150/5
قیر اکسیده 150/5، که به عنوان قیر دمیده یا قیر سخت نیز شناخته می‌شود، یک ماده آسفالتی تخصصی است. این محصول مقاوم و با دوام نقش مهمی در صنایع مختلف دارد. در ادامه ترکیبات و مواد کلیدی آن را بررسی می‌کنیم:
قیر نفتی: قیر نفتی به عنوان ماده پایه برای تولید قیر اکسیده 150/5 استفاده می‌شود. قیر خام از تقطیر جزء به جزء نفت خام، به‌ویژه از سنگین‌ترین برش‌های نفتی، به دست می‌آید.
فرآیند اکسیداسیون: عامل متمایزکننده در تولید قیر اکسیده 150/5، فرآیند اکسیداسیون است. این فرآیند شامل دمیدن هوا از طریق قیر نفتی در دماهای بالا است. ورود هوا منجر به واکنش بین اکسیژن و قیر شده و ماده‌ای با نقطه نرمی بالاتر و ویسکوزیته بیشتر تولید می‌شود.
آسفالتین و مالتین: آسفالتین، که یک هیدروکربن با وزن مولکولی بالاست، جزء اصلی جامد در قیر است و رنگ سیاه آن را ایجاد کرده و ویژگی‌های فیزیکی آن را تعیین می‌کند. در مقابل، مالتین یک هیدروکربن با وزن مولکولی پایین‌تر است که باعث خاصیت روان‌کنندگی قیر می‌شود. نسبت این دو ترکیب در طول فرآیند اکسیداسیون تغییر کرده و محصول نهایی را غلیظ‌تر و کمتر حساس به دما می‌کند.
گوگرد و عناصر کمیاب: قیر معمولاً حاوی مقادیر کمی گوگرد است. همچنین، عناصر کمیاب مانند وانادیم و نیکل، بسته به منبع نفت خام، ممکن است در آن یافت شوند.
از نظر کاربرد، قیر اکسیده 150/5 در صنایع مختلفی مانند عایق‌بندی سقف، کف‌سازی، روکش لوله و تولید ورق‌های کاهش‌دهنده صدا استفاده می‌شود. فرآیند دمیدن هوا نه تنها خواص منحصربه‌فردی به قیر می‌بخشد و آن را برای این کاربردها ایده‌آل می‌سازد، بلکه با کاهش میزان مواد فرار، اثرات زیست‌محیطی آن را نیز کاهش می‌دهد.
فرآیند تولید قیر اکسیده 150/5
تولید قیر اکسیده 150/5، که نوعی آسفالت تخصصی است، از طریق فرآیندی به نام دمش هوا انجام می‌شود. مراحل این فرآیند به شرح زیر است:
1.تأمین قیر خام: فرآیند با استفاده از قیر نفتی به عنوان ماده اولیه آغاز می‌شود. این قیر از طریق تقطیر جزء به جزء نفت خام به دست می‌آید و سنگین‌ترین برش‌ها ماده اولیه آن را تشکیل می‌دهند.
2.پیش‌گرمایش: قیر خام تا دمای خاصی (معمولاً حدود 220 تا 230 درجه سانتی‌گراد) پیش‌گرم می‌شود تا ویسکوزیته آن کاهش یابد و فرآیند دمش هوا آسان‌تر انجام شود.
3.دمیدن هوا: پس از پیش‌گرمایش، قیر به راکتور مخصوصی به نام برج دمش یا مخزن دمش منتقل می‌شود. در اینجا، هوای گرم به درون قیر مایع دمیده می‌شود. این هوای داغ فرآیند اکسیداسیون را آغاز کرده و با اجزای شیمیایی قیر واکنش می‌دهد. این فرآیند معمولاً در دمای 250 تا 300 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود.
4.اکسیداسیون: واکنش اکسیژن با قیر باعث تغییر در ترکیب آن می‌شود. در نتیجه این فرآیند، نسبت آسفالتین به مالتین افزایش یافته، نقطه نرمی بالا می‌رود و ویسکوزیته افزایش می‌یابد.
5.خنک‌سازی و بسته‌بندی: پس از اکسیداسیون، قیر اکسیده 150/5 خنک می‌شود (معمولاً با آب) تا دمای آن کاهش یافته و اکسیداسیون متوقف شود. سپس بسته‌بندی آن در انواع ظروف مانند بشکه‌ها انجام می‌شود.
مزایا و فواید قیر اکسیده 150/5
قیر اکسیده 150/5 که به دلیل سختی و نقطه ذوب بالای خود شناخته می‌شود، دارای مزایای متعددی است که آن را به گزینه‌ای برتر در صنایع مختلف، به‌ویژه در کاربردهای ساختمانی و صنعتی، تبدیل کرده است. در ادامه برخی از مزایا و فواید کلیدی آن آورده شده است:
مقاومت حرارتی بالا: قیر اکسیده 150/5 به دلیل داشتن نقطه نرمی بالا، در برابر دماهای بالا مقاومت عالی از خود نشان می‌دهد و خطر تغییر شکل و جریان یافتن آن کاهش می‌یابد. این ویژگی، آن را برای استفاده در مناطق گرمسیر و محیط‌های با دمای بالا ایده‌آل می‌سازد.
عایق‌بندی ضد آب فوق‌العاده: افزایش ویسکوزیته و ترکیب منحصربهفرد قیر اکسیده 150/5، آن را به ماده‌ای ایده‌آل برای عایق‌بندی ضد آب تبدیل می‌کند. این خاصیت به‌ویژه در کاربردهایی مانند ایزولاسیون سقف، تولید غشاهای ضد آب و روکش لوله‌ها بسیار مفید است.
دوام بالا: فرآیند دمش هوا، دوام قیر را افزایش داده و آن را در برابر فرسودگی و اثرات جوی مقاوم می‌سازد. این امر منجر به افزایش طول عمر در کاربردهایی مانند ساخت جاده‌ها و ایزولاسیون سقف می‌شود.
کاربردپذیری گسترده: قیر اکسیده 150/5 در طیف وسیعی از کاربردها از جمله آسفالت‌کاری، ایزولاسیون سقف، چسب‌های صنعتی و کاهش صدا مورد استفاده قرار می‌گیرد. خصوصیات انعطاف‌پذیر آن باعث شده است که در صنایع و محیط‌های مختلف کاربرد داشته باشد.
پایداری بالا: قیر اکسیده 150/5 از نظر حرارتی پایدار است و ویژگی‌های خود را در طیف وسیعی از دماها حفظ می‌کند. این امر تضمین می‌کند که در گرمای زیاد بیش از حد نرم نشود و در سرما بیش از حد شکننده نگردد.
دوستدار محیط زیست: فرآیند دمش هوا میزان مواد فرار در قیر را کاهش داده و در نتیجه میزان انتشار مواد مضر کمتر می‌شود. این ویژگی آن را به گزینه‌ای مناسب‌تر از نظر زیست‌محیطی در مقایسه با سایر انواع قیر تبدیل کرده است.
این مزایا باعث شده است که قیر اکسیده 150/5 یک انتخاب مقاوم و قابل اعتماد برای بسیاری از کاربردهای صنعتی باشد و عملکرد بهتری را در پروژه‌های مختلف ارائه دهد.
مشخصات قیر اکسیده 150/5
(Oxidized Bitumen 150/5 Specification)
—
| Bitumen 150/5 | Test method | Unit | Specification |
| Specific gravity @25/25 C | ASTM D70 | (Kg/m3) | 1.05 approx. |
| Penetration @ 25°c | ASTM D5 | mm/10 | 4/6 |
| Softening point °c | ASTM D36 | °C | 145/155 |
| Ductility @25 °c | ASTM D113 | Cm | 1.5min |
| Loss on heating(wt) % | ASTM D6 | Wt. % | 0.2 max |
| Flashpoint c | ASTM D92 | °C | 250 min |
| Solubility is CS2(wt) % | ASTM D4 | Wt. % | 99.5 max |
| Spot test | A.A.S.H.O.T102 | — | Negative |
عملکرد قیر اکسیده 150/5
قیر اکسیده 150/5 که به دلیل سختی و نقطه نرمی بالای خود شناخته می‌شود، عملکرد فوق‌العاده‌ای را در کاربردهای مختلف از خود نشان می‌دهد. در ادامه برخی از ویژگی‌های عملکردی برجسته این ماده آورده شده است:
عملکرد در دماهای مختلف: قیر اکسیده 150/5 در شرایط دمایی شدید عملکردی عالی دارد. نقطه نرمی بالای آن موجب می‌شود که در محیط‌های با دمای بالا تغییر شکل ندهد و ساختار خود را حفظ کند. همچنین، در دماهای پایین شکننده نشده و پایداری خود را در طیف وسیعی از دماها حفظ می‌کند.
عملکرد ضد آب: قیر اکسیده 150/5 دارای خاصیت ضد آب بسیار قوی است و یک سد محافظتی بادوام در برابر نفوذ آب ایجاد می‌کند. این ویژگی آن را برای کاربردهایی مانند عایق‌بندی سقف، روکش لوله‌ها و تولید غشاهای ضد آب ایده‌آل می‌سازد.
مقاومت در برابر فرسودگی و شرایط جوی: به دلیل فرآیند دمش هوا که در تولید آن انجام می‌شود، قیر اکسیده 150/5 در برابر اثرات جوی و فرسایش مقاوم است. این ویژگی باعث افزایش طول عمر آن در پروژه‌ها شده و از نظر اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه است.
پایداری حرارتی: یکی از ویژگی‌های برجسته قیر اکسیده 150/5، پایداری حرارتی بالای آن است. این ماده ویژگی‌های خود را در بازه دمایی گسترده حفظ کرده و عملکردی ثابت در شرایط آب‌وهوایی مختلف ارائه می‌دهد.
عملکرد زیست‌محیطی: قیر اکسیده 150/5 در مقایسه با سایر انواع قیر، اثرات زیست‌محیطی کمتری دارد. فرآیند دمش هوا باعث کاهش میزان مواد فرار شده و در نتیجه انتشار مواد مضر کاهش می‌یابد.
دوام بالا: قیر اکسیده 150/5 از استحکام بالایی برخوردار است و در برابر بارهای سنگین و فشار زیاد مقاوم می‌باشد، که آن را به گزینه‌ای مناسب برای کاربردهای سخت مانند ساخت جاده‌ها و کف‌پوش‌های صنعتی تبدیل کرده است.
در نتیجه، خواص منحصربهفرد قیر اکسیده 150/5، عملکرد برتری را در طیف وسیعی از کاربردها ارائه می‌دهد. مقاومت بالا در برابر تغییرات دمایی، خاصیت ضد آب قوی و دوام زیاد، این ماده را برای شرایط سخت ایده‌آل می‌سازد.
—
کاربردها و مصارف قیر اکسیده 150/5
قیر اکسید شده150/5 کاربردهای متنوعی دارد که شامل ساخت جاده‌ها، تأسیسات برق‌آبی، صنایع الکتریکی، صنایع کف‌پوش و ماستیک، صنایع پوشش بام، و همچنین صنعت نفت و گاز می‌شود.
- جاده‌سازی:
قیر دمیده150/5 درپوشش‌دهی جاده‌ها، احداث جاده‌های جدید و همچنین تعمیر و نگهداری جاده‌های موجود مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع قیر را می‌توان به عنوان افزودنی در آسفالت به کار برد و از آن برایروسازی جاده‌ها، بزرگراه‌ها، خطوط راه‌آهن و پارکینگ‌ها بهره گرفت.
- تأسیسات برق‌آبی:
در پروژه‌های برق‌آبی،آسترکاری کانال‌ها با استفاده از قیر دمیده150/5 امری ضروری است. همچنین این محصول درساخت و تقویت سدها، سازه‌های هیدرولیکی، محافظت از لایه‌های سد و تثبیت شن کاربرد دارد.
- صنایع پوشش بام:
قیر اکسید شده150/5 یک جزء کلیدی در تولیدایزوگام، پوشش‌های مقاوم در برابر رطوبت، ترکیبات ضدآب، ترکیبات سقف‌های واگن‌های حمل‌ونقل، و سیمان‌های پلاستیکی است. این ماده در تولید پوشش‌های مایع سقف نیز استفاده می‌شود و یکی ازبهترین روش‌های موجود برای عایق‌کاری بام‌ها محسوب می‌شود.
- کف‌پوش و ماستیک:
یکی از رایج ترین کاربردهای قیر دمیده 150/5 در نصب کف‌پوش‌ها است. همچنین در پوشش‌های مقاوم به اسید و قلیا، از جمله ماستیک‌های صنعتی ضد خوردگی برای سطوح تأسیسات صنعتی، به کار می‌رود. از این نوع ماستیک می‌توان در کارخانه‌های مواد شیمیایی، کودسازی، فولادسازی و سایر صنایع استفاده کرد. این ماده همچنین درترمیم پارکت‌های چوبی کاربرد دارد.
- صنعت نفت و گاز:
قیر اکسید شده150/5 به عنوان یکلایه حفاظتی اضافی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی در خطوط لوله صنعت نفت و گاز به کار می‌رود.
- صنعت برق:
این محصول درساخت تخته‌های لمینیتی مخصوص صنعت برق استفاده می‌شود. همچنین درآب‌بندی درپوش‌های جعبه‌های اتصال الکتریکی،تولید کابل‌ها، باتری‌های لیتیوم-یون و سیم‌ها کاربرد دارد.
قیر اکسیده 150/5 تولیدی شرکت سامان پردیس غرب
شرکت سامان پردیس غرب (SPGCO) با تولید قیر اکسیده 150/5 (قیر دمیده 150/5) بابهترین کیفیت و در انواع مختلف، این محصول را ازایران و امارات متحده عربی به سایر کشورهای جهان صادر می‌کند.
– قیر اکسیده ایران 150/5 (Iran Blown Asphalt 150/5)
– قیر اکسیده امارات 150/5 (Emirates Blown Asphalt 150/5)
—
بسته‌بندی قیر اکسیده 150/5
این محصول در بسته‌بندی‌های زیر ارائه می‌شود:
کیسه کرافت 25 کیلوگرمی
کیسه پلی‌آمید 25 کیلوگرمی
کارتن
بشکه
فله‌ای
—
حمل و نقل قیر اکسیده 150/5
حمل و نگهداری قیر اکسیده 150/5 باید با دقت زیادی انجام شود تا کیفیت محصول حفظ گردد. بسته به نوع بسته‌بندی، روش‌های حمل و نگهداری متفاوت خواهد بود:
🔹کیسه‌های کرافت 25 کیلوگرمی / کیسه‌های پلی‌آمید 25 کیلوگرمی
– باید درمحیطی خشک و خنک، دور ازنور مستقیم خورشید و منابع گرما نگهداری شوند.
– در هنگام حمل‌ونقل، کیسه‌ها بایدروی پالت‌ها چیده و محکم شوند تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری شود.
– ازچیدن بیش از حد کیسه‌ها روی یکدیگر خودداری شود تا خطر پارگی و ترکیدگی کاهش یابد.
🔹کارتن
– کارتن‌های حاوی قیر اکسیده 150/5 باید با دقت روی هم چیده شوند تااز له‌شدن و آسیب‌دیدگی جلوگیری شود.
– مانند کیسه‌ها، باید درمحیط خشک و خنک نگهداری شده و روی پالت‌ها برای حمل ایمن قرار گیرند.
🔹بشکه
– بشکه‌ها بایدبا استفاده از تجهیزات مناسب جابه‌جا شوند تا از بروزآسیب جسمی و حوادث احتمالی جلوگیری شود.
– برای نگهداری، بایدبه صورت عمودی در یک مکان خنک و خشک قرار داده شوند.
– در زمان حمل و نقل، باید بشکه‌ها محکم بسته و در جای خود ثابت شوند تا ازحرکت و آسیب احتمالی جلوگیری شود.
🔹فله‌ای
– حمل و نقل قیر اکسیده 150/5 به صورت فله‌ای نیاز بهوسایل نقلیه تخصصی مانند تانکرهای جاده‌ای یا واگن‌های تانکری راه‌آهن دارد.
– برای حفظ حالت مایع و امکان پمپاژ، قیر باید در دمای مناسب و کنترل شده نگهداری شود.
– در انبارها، باید ازمخازن ذخیره حرارتی با سیستم‌های گرمایشی مناسب استفاده شود تا دمای مورد نیاز حفظ گردد.